"Wat is dit? Vir jou, se Pappa. Omdat jy verjaar. Vier dik stomppote. Twee ore soos vadoeke waaruit stukkies gebyt is. Op sy rug en sy kop 'n bult vol dun rooierige haartjies. Aan sy dikke boude 'n stert, nog langer as Ping se vlegsel. Maar die allergekste aan de grote, gekke hond is dat sy neus tot op de gront hang. Dit is niet een neus nie, dis 'n slurf, lag Pappa. En dis nie 'n hond niet, Marthe, dis 'n olifant." Zo las Antjie Krog voor uit de vertaling van een 'wonderlijk' Vlaams kinderboekje "Sam, 'n ware verhaal van 'n dogtertjie en haar olifant" van Ingrid Vander Veken. Lapa uitgewers gaf haar jaarlijkse bijeenkomst waarbij Afrikaanse schrijvers hun boek kunnen voorstellen. Naar jaarlijkse traditie wordt ook een Vlaamse schrijver uitgenodigd. Deze keer had Antjie, gerenomeerde Zuid-Afrikaanse scrhrijfster, het boek gekozen. Ze verbleef in het 'schrijvers' appartement te Antwerpen, en vond in de rekken het leuke boekje van Ingrid over het verhaal van een meisje dat voor haar verjaardag een olifant kreeg, een echt gebeurd verhaal nota bene.
Het was georganiseerd in de gebouwen van de literaire kring van Nederlandse - Afrikaner literatuur. Er is altijd een band geweest tussen Zuid-Afrika en Vlaanderen en dit bewijst ook deze bijeenkomst. Is het de taal of is er meer? Afrikaners zijn natuurlijk afstammelingen van Nederlanders en Duitsers maar er is toch een zekere compliciteit met Vlamingen. De taal ligt in elk geval dichter bij het Vlaams dan het Nederlands. Ingrid wijst me er zelfs op dat er veel gelijkenis is tussen West - en Oostvlaams en het Afrikaans. De sk-klank draagt ertoe bij en ook de dubbele negatie en uitspraken zoals gezei en seun maar niet enkel de taal, er is nog meer. Toen ik het gebouw binnentrad, dacht ik terug aan een gesprek met een Zuidafrikaanse vriend die pas in Belgie op bezoek was en gevraagd werd om er een kunstwerk te maken dat typerend is voor Vlaanderen maar dat ook de verschillende culturen samenbrengt. Het kunstwerk moet nog bekend gemaakt worden maar laat mij zeggen dat het om eten en drinken gaat. Hij vertelde me dat dit hem had getroffen. 'Mensen blijken elkaar te vinden in restaurants, tea-rooms, cafe's en dat dit de plekken zijn waar Vlamingen, Belgen en andere culturen geen onderscheid maken. We eten allen Chinees, Vlaams, Belgisch, Turks, Spaans.
En net dit is wat me hier nu ook opvalt. Afrikaners houden ook van eten en drinken. Geef toe, om op een literaire bijeenkomst aan te komen om 9 uur 30 's morgens en een glas wit wyn te krijgen als verwelkoming, kan wellicht enkel ook bij ons gebeuren. Alhoewel wij eerder een glas bier zouden aangereikt krijgen. Niet enkel wijn was er om onze smaakpapillen te verwennen maar nog meer de gerechten die allemaal het resultaat zijn van een geschiedenis van diverse culturen zoals hun namen al laten vermoeden. Grote schalen met met bobotie sosaties, samoosas, vetkoek en natuurlijk ook de zoetigheden melktert, koeksisters, malvapudding, tamboesies sierden de tafels.
Soms zijn er toevalligheden, maar ook in haar boek 'Change of Tongue' beschrijft Antjie Krog het belang van de kombuis (keuken) bij Afrikaners. Haar Ouma maakte ooit een heel feestmaal voor een Engels gouverneur generaal, de vijand nota bene. De liefde voor het eten straalt uit de brief die haar Ouma over het evenement beschreef: "Klasie presented this enormous pudding to him in a newley painted wheelbarrow. With the coffee we served milk tart, koeksisters and Aunt Stoffie's feather-light jam puffs and paper-thin slices of guava marinated in port."
Er is veel geschreven over Afrikaners en ze hebben heel zeker een complexe geschiedenis maar als ik nu terug 'huis toekeer' zal ik net zoals mijn Zuidafrikaanse vriend de Vlaming identificeert met de eetcultuur, ook de Afrikaner associeren met heerlijke gerechten en een glaasie wijn. En wellicht ligt hier onze compliciteit, in het vermogen om de cultuur van de andere in onze cultuur op te nemen, zij het dan via de eetcultuur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten